و شام بود و صبح بود/جامی
قصه های این مجموعه ی نسبتا مفصل، دربردارنده ی دوران مختلف نویسندگی بل هستند و در نوع خود تنوع چشمگیری دارند، طنز و جد، عشق و شور، جوانی و پیری و جنگ و صلح را می توان در آن یافت. البته باید یادآور شوم که قصه ها در دوران های مختلف ترجمه شده اند و برخی از آنها پیشتر در مطبوعات و جنگ ها به قلم نگارنده منتشر شده اند، یا سال ها در کشوی میز پنهان مانده اند و اکنون به پیشنهاد مدیر نشر جامی یکجا گردهم می آیند. بعید نیست در گذر سالیان و دور شدن از آن فضاها، مختصر تفاوت لحنی در برخی قصه ها ببینید. برای آشنایی بیشتر با دیدگاه های بل، در انتهای کتاب مصاحبه ی بسیار خواندنی و صمیمی هاینریش بل با هورست بینک، شاعر و نویسنده ی بنام آلمانی با برگردان دوستم رحیم دانشور طریق را آورده ام. با سپاس از مترجم، این گفتگو را به طور کامل و بی هیچ تغییری در محتوا و تغییرات جزئی در رسم الخط در اینجا مکرر می کنم
